آموزش حسابداری حقوق و دستمزد – اضافه کاری ، تعطیل کاری ، جمعه کاری

ساعات کار

طبق ماده ۵۱ قانون کار ساعت کار در این قانون مدت زمانی است که کارگر نیرو یا وقت خود را به منظور انجام کار در اختیار کارفرما قرار می دهد . به غیر از مواردی که در این قانون مستثنی شده است ساعات کار کارگران در شبانه روز نباید از 8 ساعت تجاوز نماید .

بر اساس تبصره 1 ماده 51 نیز کارفرما با توافق کارگران ، نماینده یا نمایندگان قانونی آنان، می تواند ساعات کار را در بعضی از روزهای هفته کمتر از میزان مقرر و در دیگر روزها اضافه بر این میزان تعیین کند به شرط آن که مجموع ساعات کار هر هفته از 44 ساعت تجاوز نکند.

در نتیجه با توجه به اینکه روز جمعه روز تعطیل با استفاده از مزد می باشد 44 ساعت کار در هفته یعنی 44 ساعت در 6 روز کاری بنابراین ساعت خالص هر روز کارکرد 7 ساعت و 20 دقیقه می باشد که متاسفانه برخی از حسابداران آن را 7.33 محاسبه می کنند. 7.33 را اگر در عدد 6 ضرب کنیم حاصل 43.98 می شود که با 44 ساعت برابر نیست دلیل هم در گردش بودن عدد 3 می باشد.

اضافه کاری

طبق ماده 59 قانون کار کارکرد بیش از 44 ساعت در هفته اضافه کار محسوب می گردد و این اضافه کار نباید بیش از 4 ساعت در روز باشد و بابت هر ساعت اضافه کاری نیز 40 درصد بیش از مزد عادی باید پرداخت گردد.

فرمول اضافه کاری

طبق قانون مزد هر ساعت اضافه کاری برابر است با (مزد یک ساعت کارکرد * 1.40) ولی از آنجائیکه ساعت کار روزانه 7 ساعت و 20 دقیقه می باشد و تبدیل آن به سیستم دهدهی عدد 7.33 را به ما می دهد که رند شده است برای اضافه کاری به جای دستمزد روزانه از دستمزد ماهانه استفاده می گردد.

در فرمول فوق 220 ساعات کارکرد ماهانه می باشد که حاصل ضرب عدد 30 روز در 7:20 ساعت می باشد.

30*7=210 ساعت

30* 20 دقیقه = 600 دقیقه = 10 ساعت

210 ساعت + 10 ساعت = 220 ساعت

تعطیل کاری

به استناد مواد 62 و 63 قانون کار روز جمعه، روز تعطیل هفتگی كارگران با استفاده از مزد می باشد و همچنین علاوه بر تعطیلات رسمی كشور، روز كارگر (11 اردیبهشت ) نیز جزء تعطیلات رسمی كارگران به حساب می آید. بدین ترتیب کارگران در روزهای تعطیل بدون حضور در محل کار و بدون کارکرد مزد دریافت خواهند کرد.

اگر کارگری بجای استراحت در روز تعطیل به درخواست کارفرما کار کند، از فوق العاده تعطیل کاری برخوردار خواهد بود. نحوه محاسبه فوق العاده تعطیل کاری همانند محاسبه اضافه کاری می باشد و از یک فرمول تبعیت می کنند.

جمعه کاری

بر اساس تبصره های 1، 2 و 3 ماده 62 قانون کار، تفاوتی بین کار در روز جمعه و کار در روز تعطیل یا روزهای عادی وجود دارد. چون اول اینکه تعطیل یک روز معین در هفته اجباری است (یعنی اگر بنا بر ماهیت کار و ضرورت نیاز بود در روز جمعه کار انجام شود باید روز دیگری بجای جمعه بعنوان روز تعطیل درنظر گرفته شود) و دوم اینکه كارگرانی كه به هر عنوان به این ترتیب روزهای جمعه كار می كنند، در مقابل عدم استفاده از تعطیل روز جمعه 40% اضافه بر مزد دریافت خواهند كرد. ظاهرا دلیل قرار دادن این فوق العاده برای کار در روز جمعه، عدم برخورداری از روابط جمعی و بودن در کنار خانواده مانند سایر شهروندان جامعه که تعطیل هستند و نیز عدم امکان انجام امور دینی در این روز مانند نماز جمعه و غیره می باشد.

بدین ترتیب در صورتی که روز دیگری بجای روز جمعه تعطیل درنظرگرفته شود و کارگر در روز جمعه کار کند، به میزان ساعات موظفی در آن روز از 40 درصد فوق العاده علاوه بر مزد عادی برخوردار می شود و اگر در همان روز جمعه علاوه بر ساعات موظفی عادی کار اضافی هم انجام دهد، ساعات اضافه به عنوان اضافه کاری محسوب می شود و نحوه محاسبه اضافه کاری انجام شده در روز جمعه همانند انجام اضافه کاری در روزهای عادی می باشد و از همان فرمول پیروی می کند.

نکته

تفاوتی بین اضافه کاری در روز عادی یا روز تعطیل و روز جمعه درنظر گرفته نمی شود. در نرم افزار حقوق و دستمزد اخوان انواع اضافه کاری، تعطیل کاری و جمعه کاری قابل معرفی می باشد.