مشمولان قانون بیمه بیکاری چه کسانی هستند ؟

بیکار از نظر قانون بیمه بیکاری ، بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شود و آماده به کار باشد. بر اساس این قانون بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی کارگاه مربوط، به تشخیص وزارتخانه ذی ربط و تایید شورای عالی کار، بیکار موقت شناخته شوند و بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیر مترقبه مانند سیل، زلزله، جنگ و آتش سوزی بیکار می شوند نیز می توانند از مقررات این قانون استفاده کنند.

غیر ارادی بودن بیکاری، ملاک اصلی برقراری حمایت های قانونی برای بیمه شدگان بیکار است. بنابراین کارگری که به میل خود، کار خود را ترک می کند، نمی تواند از این حمایت ها برخوردار شود.

تشخیص ارادی و غیر ارادی بودی بیکاری بیمه شدگان بر عهده کمیته ای متشکل از نمایندگان اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی است و شعب تامین اجتماعی بر اساس معرفی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در خصوص برقراری مقرری بیمه بیکاری برای بیمه شدگان اقدام می کنند.

زمان گزارش بیکاری غیر ارادی برای دریافت مقرری بیمه بیکاری

بیمه شده ای که کار خود را بصورت غیر ارادی از دست می دهد، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، باید حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ بیکاری، موضوع را به واحدهای اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی خود و یا کار مشابه آن اعلام کند. مقرری بیمه بیکاری بیمه شدگان واجد شرایط از روز اول شروع بیکاری آنان محاسبه و پرداخت می شود.

شرایط دریافت بیمه بیکاری

با توجه به آنچه گفته شد بیمه شدگان بیکار، در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را دارند:

1- مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی باشند.
2- بیکاری حداکثر ۳۰ روز پس از اخراج یا اعلام عدم نیاز توسط کارفرما به اداره کار گزارش شود (در موراد خاص بیشتر از ۳۰ روز نیز امکان دارد)
3- به صورت غیر ارادی از کار اخراج شده باشند
4- تبعه کشورهای خارجی نباشند.
5- مستمری بگیر، بازنشسته و یا از کار افتاده کلی نباشند.
6- بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت حق بیمه داشته باشد. ( در صورت اتمام قرارداد بیکار شدن حداقل یکسال سابقه نیاز است )
7- بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل، جنگ، زلزله و آتش سوزی بیکار می شوند، برای دریافت مقرری بیمه بیکاری، نیاز به داشتن حداقل سابقه پرداخت حق بیمه ندارند و حتی اگر در روز اول کار بر اثر این حوادث بیکار شوند می توانند مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند.
8- بیمه شدگان باید در دوره های کارآموزی و سوادآموزی که از سوی ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نهضت سوادآموزی برگزار می شود، شرکت کنند و هر دوماه یک بار، گواهی لازم در این زمینه را به شعب تامین اجتماعی ارائه کنند.

مدت پرداخت و جدول بیمه بیکاری

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری به بیمه شدگان واجد شرایط، به سابقه پرداخت حق بیمه از سوی آنان بستگی دارد و در هر حال مدت آن از ۳۶ ماه برای بیمه شدگان مجرد و ۵۰ ماه برای بیمه شدگان متاهل و متکفل بیشتر نیست. حداکثر مدت استفاده از مقرری بیمه بیکاری برای هر بیمه شده در طول دوران کاری وی بشرح زیر است:

1- از 6 ماه تا 24 ماه سابقه پرداخت بیمه : به بیمه شده مجرد 6 ماه و به بیمه شده متاهل 12 ماه بیمه بیکاری تعلق می گیرد.

2- از 25 ماه تا 120 ماه سابقه پرداخت بیمه : به بیمه شده مجرد 12 ماه و به بیمه شده متاهل 18 ماه بیمه بیکاری تعلق می گیرد.

3- از 121 ماه تا 180 ماه سابقه پرداخت بیمه : به بیمه شده مجرد 18 ماه و به بیمه شده متاهل 26 ماه بیمه بیکاری تعلق می گیرد.

4- از 181 ماه تا 240 ماه سابقه پرداخت بیمه : به بیمه شده مجرد 26 ماه و به بیمه شده متاهل 36 ماه بیمه بیکاری تعلق می گیرد.

5- از 241 ماه به بالا سابقه پرداخت بیمه : به بیمه شده مجرد 36 ماه و به بیمه شده متاهل 50 ماه بیمه بیکاری تعلق می گیرد.

مبلغ مقرری روزانه بیمه بیکاری

میزان مقرری روزانه بیمه بیکاری، ۵۵ درصد متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه شده است. به مقرری افراد متاهل و متکفل، به ازای هر یک از افراد تحت تکفل (حداکثر تا ۴ نفر) ۱۰ درصد حداقل دستمزد زمان بیکاری (شروع بیکاری) افزوده می شود، اما در هر حال میزان مقرری بیمه بیکاری نباید از حداقل دستمزد تعیین شده برای هر سال کمتر و از ۸۰ درصد متوسط مزد یا حقوق بیمه شده بیشتر باشد.

متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده که مبنای تعیین مقرری بیمه بیکاری است از طریق تقسیم جمع کل دریافتی مبنای کسر حق بیمه ظرف ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری بر روزهای کار بیمه شده در این مدت محاسبه می شود.